Effecten van de Grensmaaswerken - de voordelen en nadelen van hoogwaterbescherming
De Grensmaas. Tussen Maastricht en Maasbracht vormt de rivier de Maas de grens tussen Nederland en België, vandaar de naam ‘Grensmaas’. Water stopt echter niet bij een geografische grens. Toen na de bekende hoogwaters van 1993 en 1995 plannen werden gemaakt voor het verbeteren van de hoogwaterveiligheid van de Maas, was er ook ruime aandacht voor het aspect grondwater. Want zou een lagere Maaswaterstand niet ook kunnen leiden tot een lagere grondwaterstand? En zou die lagere grondwaterstand dan niet nadelig kunnen zijn voor de in Vlaanderen gelegen natuurgebieden? Om te voorkomen dat deze Vogel- en Habitatrichtlijngebieden (VHR-gebieden) verdrogen, voert Kragten elk kwartaal een analyse uit van de effecten van de Maaswaterstanden op de grondwaterstanden aan de Vlaamse zijde van de Maas.
De zogenaamde VHR-rapportage wordt vier keer per jaar opgesteld. Input voor de rapportage zijn de gemeten Maaspeilen en grondwaterstanden van het Vlaamse meetnet. Aan de hand van de Maaspeilen wordt bepaald wat voor elke peilbuis de daaruit resulterende grondwaterstand ter plaatse van de peilbuis zou zijn geweest. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van speciaal voor deze rapportage ontwikkelde software, namelijk het WY-protocol (KWR, 2013). Deze software berekent met behulp van genaamde ‘transferfuncties’ op basis van de Qh-relaties (het verband tussen de afvoer en de waterstand) van de Maas een verwachte grondwaterstand. Voor elk meetpunt is gedefinieerd hoeveel de grondwaterstand van een bepaalde waarde mag afwijken. Wijkt de berekende grondwaterstand te veel af, dan geeft het programma een signalering.
In de VHR-rapportage worden de eventuele signaleringen geëvalueerd en vergeleken met de gemeten grondwaterstanden. Elk halfjaar worden de resultaten van de rapportage besproken in een internationaal overleg met de Provincie Limburg, Rijkswaterstaat, het Vlaamse Instituut Natuur- en Bosonderzoek (INBO), het Vlaamse Agentschap Natuur en Bos en Consortium Grensmaas. En het resultaat? Sinds het begin van de rapportages in 2009 zijn er als gevolg van de Grensmaaswerken geen nadelige grondwaterstandsverlagingen geregistreerd.