Inzicht in kwaliteit grondwater voor menselijke consumptie

Dat drinkwater wordt gemaakt van grondwater en oppervlaktewater is alom bekend. Iets minder bekend is wellicht het feit dat grondwaterwinningen voor drinkwater zijn beschermd met een grondwaterbeschermingsgebied en een waterwingebied. Dit zijn zones waarbinnen bepaalde activiteiten die een nadelig effect op het grondwater kunnen hebben, verboden zijn, zoals graafwerkzaamheden of de vestiging van een tankstation. Maar wat is de situatie bij bedrijven die voedingswaren produceren en geen leidingwater gebruiken maar een eigen grondwaterbron hebben? In samenwerking met de Provincie Limburg heeft Kragten voor een aantal van deze bedrijven een zogenaamd feitendossier opgesteld.

In Limburg zijn een aantal bedrijven die grondwater onttrekken ‘voor menselijke consumptie’. In sommige gevallen wordt dit water door het bedrijf én zijn bezoekers gebruikt als drinkwater, zoals bijvoorbeeld bij een ziekenhuis, een vakantiepark en een klooster. In andere gevallen, bij frisdrank- en bierproducenten, wordt het hoofdproduct gemaakt van het onttrokken grondwater. In een andere situatie komt het product alleen in aanraking met het grondwater omdat de tanks ermee gespoeld worden. In al deze gevallen wordt het grondwater echter door mensen geconsumeerd en dient het dus aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen. Hoe is die kwaliteit echter te borgen terwijl er voor deze winningen geen grondwaterbeschermingsgebied of waterwingebied is ingesteld?

Kragten heeft voor elk bedrijf een feitendossier opgesteld. Dit feitendossier bevat niet alleen de kenmerken van de winning (locatie, diepte, hoeveelheid), maar ook een gebiedsanalyse van de aanwezige activiteiten binnen de zogenaamde 25-jaarszone. Want met het geohydrologische model IBRAHYM is wel berekend binnen welk gebied het grondwater in 25 jaar naar de onttrekkingsput stroomt. Binnen de zone is geïnventariseerd welke eventuele bedreigingen voor de grondwaterkwaliteit aanwezig zijn. Denk hierbij aan tankstations, bodemverontreinigingen en andere grondwateronttrekkingen. Bij dit proces zijn niet alleen de Provincie Limburg en het bedrijf zelf betrokken, maar ook de betreffende gemeente. Voor elk bedrijf zijn een aantal algemene en generieke maatregelen opgenomen in het feitendossier die erop gericht zijn de grondwaterkwaliteit te borgen.

Aanvullend zijn alle winningen in categorieën ingedeeld, afhankelijk van de kwetsbaarheid van het watervoerend pakket waaruit grondwater onttrokken wordt. Veel bedrijven onttrekken namelijk water uit de dieper gelegen Roerdalslenk, waarin de kwaliteit van het water wordt gewaarborgd door dikke kleilagen erboven. Deze beschermen het grondwater tegen invloeden van bovenaf.